28.2.09

B I

Belhete d'Antidade
.
Fui a la repartiçón de manhana cedo
Renobar l belhete i l passaporte,
Pus debo correr mundo a Dius i a la suorte,
Ber Fráncia i Roma, Eitália, Berna, Oubiedo.

Postou-se l arquibista mudo i quieto,
Screbenhou l miu nome eidade i porte
(seinhas, quien sou, escuro, alto ou fuorte!)
Nestas lhinhas, miu Dius, quanto segredo.

Quien sou?! Naide no mundo sabe al cierto
L sou nome próprio, eidade ou estatura!
Erran siempre ls registros de l batismo!

Bin de las arenas fondas de l dzierto:
Sou átomo cunciente que precura
Bolar antre un abismo i outro abismo.

(no oureginal) Bilhete de Identidade

Fui à repartição de manhã cedo
Renovar o bilhete e o passaporte,
Pois devo correr mundo a Deus e à sorte,
Ver França e Roma, Itália, Berna, Oviedo.

Postou-se o arquivista mudo e quedo,
Escrevinhou meu nome idade e porte
(sinais, quem sou, escuro, alto ou forte!)
Nestas linhas, meu Deus, quanto segredo.

Quem sou?! Ninguém no mundo sabe ao certo
Seu nome próprio, idade ou estatura!
Erram sempre os registos do baptismo!

Vim das areias fundas do deserto:
Sou átomo consciente que procura
Voar entre um abismo e outro abismo.


Padre Zé - Ribeira Brava, Cabo Verde, 1958

27.2.09

Marie Rola





Mil bezes passarie por aquel camino i outras tantas la parede miraba para ber se cunseguie çcubrir quantos palmos, furcos ou meios furcos l lhombo haberie crecido ou sumido. Si, que mediçones a uolho de quien estaba más aquestumado a espreitar gralhos, picanços ou palombas no camino de la Trabiessa nun era cousa mui cierta: medidas a búltio! I la barriga siempre la mesma, péç-me que cume hoije, más pelo menos pelo.
Inda alhá moraba Tie Hermínia quando un die chubi al sobrado por uas escaleiras de madeira meio esburacadas i dou fé de m’assomar pula jinelica mirando l ribeiro i a la puonte de piedra.
Tamien daquel boucinico sien bidraças se cansou Marie Rola de mirar adreitos abaixo nun fusse assi nun repente chegaren sous armanos dzaparcidos naqueilha guerra an tierras de Fráncia. Anhos quedórun sien amboras i l lhuito caiu cume un selumbrón na nuite de eimbierno na más pura de las almas: la mai derreada cul peso de la perda.
-Sabes? Ua madrugada batírun de lebe a la puorta i meio assustada por bias de l escuro i de estáren solo ties naqueilha casa, que los rapazes todo mundo los daba muortos aspuis de tanto anho sien amboras, tue abó assomou-se a la jinela i preguntou quien era.
- "Chiiiiiiiiiiiiiiiiuu nun fagas alberoto que inda ye cedo", retrucou l bultio an frente a la puorta.
- De repente solta ua bóç que atelundrou l lhugar todo: "Á Zé. Si sós tu?"
- Naide más dromiu no lhugar aqueilha nuite.
- Era l armano Zé Francisco (Corta Mar) que chegaba de la guerra. L outro (Donis) tamien tornou passadas uas semanas i l que tén que se l diga ye que eilhes fúran los únicos de Cicuiro, estebírun na guerra l todo tiempo i un nunca soubo que l outro tamien estaba alhá.
Se quien manda botar los uolhos nestas letras, al menos que nunca pense na botar abaixo la única puonte de lajas que resta no lhugar: an frente a la casa de Marie Rola.
.
Buonas nuites
I buona suorte

24.2.09

REGRESSO

Para spurmentar esse marabilhoso tradutor de pertués-mirandés, agora çponible na net, eiqui deixo ua stória

REGRESSO

L Manuel Stransmuntano acordou cul berreiro zamfrenado de los galhos.
Na cozina, fui achar la armana a tratar de la caldeirada de los cochinos. Yá l lume, nun restralhar festibo, deboraba un braçado de urzes.
‑ Stá friu.‑ Sentou‑se ne l scanho i abançou las manos pal lhume. ‑ Yá parece l Canadá.
‑ Diç quien sabe que astanho bai a nebar muito ‑ arrespundiu la armana. ‑ Deixa‑te quedar ende que you bou a dar la caldeirada a los cochinos. L café yá stá quaije caliente.
Manuel estribou las omoplatas na dureza de l spaldar de l scanho. Anrebulhado nun manto de mil eibocaçones cul freno nos dientes: aquel lume restralhante a saltar pa las manos cume un perrechaco; l eiterno caldeiro cachoante de auga fumegante; los potes de fierro rescalentando l caldo; aquel fumo acre que se ajuntaba an nubres espessas i azuladas, matizadas pula lhuç de l die naciente, alhá junto a las bigas scurecidas de l telhado donde pendia la armaçon de l fumeiro, las baras ansiosas de la próssima matáncia; aquel mocho de castanho polido adonde ua fogaça i ua caneca smaltada esperában l café.
‑Stabas a drumitar? ‑ Era outra beç la armana. ‑ Nien quiero acraditar que desta beç benes para quedar. ‑ L rostro curtido, anrebulhado ne l lhenço negro, ansopou‑se de lhágrimas bielhas. ‑ I assi se mos fui la bida, Manuel, stamos acabados.
‑ Qual acabados, qual quei! Se tu bisses aqueilhes canadianos! Quando se reforman ye para bibir, nun ye para se sentáren a espera de la muorte. Anton las mulhieres, se las bisses, bielhas de setenta anhos i más, parécen uas rapazas nuobas, bien trajadas, nada destes lhuitos de acá, quelores claras, ricos peinados.
‑ Esso nun ye para estas tierras. ‑ L café botaba ua risa, nun murmúrio buono, pa la caneca.‑ Nun sei se la tua mulhier, la Alzira, se bai dar por acá. Esto ye un semitério de bielhos.
La mulhier atirou un capon al lume que, quando se biu cun fuorças, atirou ls braços rubros al redor de l caldeiro.
Eilha aceita de buona cara l regresso? Nas redadeiras bacanças, nun me quijo parecer.
‑ Que remédio ten eilha.
Regresso! Palabra de mil alquimias. Nos purmeiros tiempos de l Canadá fura abençonado remédio cuontra los males de la suidade i de l dzanraizamiento. Aspuis, a la medida que nuobas raízes ampeçórun a rasgar húmus amprebistos, stransformara‑se, sin se dáren cunta desso, nun porcesso lento, nun spinho crabado nas chichas, nun agiente perturbador de la paç de sprito.
Para nun le perder l sentido, Manuel, de tiempos a tiempos, ebocaba‑la: quando me reformar, regressamos la Pertual.
I sumanas atrás, a l serano, nun assomo de coraige, ajuntara las fuorças espargidas que le restában, para falar:
"Drento de seis meses, atinjo la reforma. Deberiemos ir a Pertual, purparar l regresso.
A lhabar la lhouça, de cuostas, l filo de boç de la mulhier era quaije inaudible:
" Bai tu, solico. Agora, nun puodo deixar l nuosso nieto. Para alhá desso, nun percisias de mi para tratar de l que hai a tratar."
‑ Alzira nun se bai dar por acá. Cicuiro yá nun ye tierra para eilha. ‑ tornou la armana. ‑ Bei alhá se eilha quijo benir cuntigo!
‑ Calha‑te, dianho de mulhier.‑ zasperou‑se. ‑ Nun bieno porque nun tenie cun quien deixar l nuosso netico. Mas que centeilha de cumbersa esta!
‑ Mesmo tu stás zfrente. Yá nun sós home para te anfilar neste buraco. ‑ ateimou eilha.
‑ Bai alhá tratar de los cochinos, anda! Stás a quedar bielha, ye l que ye. De muita pacéncia percisa l tou home, para te aturar.
Meio anquemodado pulas palabras de la armana, nessa manhana, quando se sentou a la mesa de la cozina para screbir a la mulhier, Manuel Stransmuntano falou‑le de la casa que ls speraba de braços abiertos, de la fidelidade de l cunhado que tratara de las tierras cun tanto zelo cumo se fússen del, de los bibos i de los mortos, i, alhá pa la segunda páigina, nun arroubo de coraige: "an todo l causo, inda me sinto nuobo para trabalhar más un ou dous anhos, nun ye neçairo apressiar l regresso, nun stá nanhue mulhier para parir." Quedaba assi abierta la puorta para feturas negociaçones, ne l regresso la Montreal.
Aspuis, de coraçon lhiberto, saliu de casa i fui, rue abaixo, a falar a este i aquel, tan naturalmente cumo se nunca tubisse salido de la tierra.

23.2.09

Hai un castielho na sierra


Hai un castielho na sierra.
Grande, alto, einorme
campo de fadas i ancantos
sien torres de cal ou piedra.
Escaladas, sobrados,
jinelas de lhuç, cheiro de xaras.
Quelores soldados,
pula barreira pintados:
berdes, tons de la prainada;
escobas, carqueijas, campaninas
d’amarielho espindurado
nacidas nun tuoro bielho.
Chube-te alhá.
Ancarrapita l mirar
assi, a la buolta, a arrodear.
Agarra todo l Praino,
toda la tierra, todo l reino
que puodas manginar.
Na sierra hai un castielho.

Buonas tardes
i buona suorte.

18.2.09

Retrato antigo


Un die destes bie un retrato publicado nun sítio que fala de la Speciosa i adonde you gustarie de ber más cume este que tengo de giente que nun conheço. Se nun sei para adonde l mandar, queda eiqui para que quien puoda lo lhiebe i ponga nomes nas pessonas.

Buonas nuites
i buona suorte.

17.2.09

Furrieles



Tie Sabel era armana de Tiu Juán i de Tiu Albino Quadrado.
Tiu Zé bibe an Miranda i Tiu Antonho no Porto mas casou-se an Infanheç.
Buonos dies
i buona suorte

15.2.09

1964 - Rapaç Pimpón

Retrato de 1964? Debe de ser por ende.
- I quien ye?
- Bós direis

Buonas nuites
i buono serano.

12.2.09

L bielho i la cabanha

L bielho i la cabanha

Nuite d’auga, eimbierno amugatado!
Nua cabanha anlhuitada i escurecida
Mirraba na sue cama de agonia
Un probe bielho, solo, i albandonado.

Siete anhos passou naquel estado,
Siete anhos delorosos a la porfia
Sien ber l sol, sien ber la lhuç de l die,
Sien un amigo solo tener a sou lhado.

Medonho l aire ouliaba i referbie
An negro remolino de alas pesadas,
Qual boubo strelhoucado an nuite frie.

I, al repente feroç de sues rebofiadas
Aquel bielho santo dormie,
Las manos an cruç no peito acunchegadas.

(no oureginal) O velho e a choupana

Noite chuvosa, inverno desolado!
Numa choupana lúgubre e sombria
Mirrava no seu leito de agonia
Um pobre velho, só, e abandonado.

Sete anos passara naquele estado,
Sete anos dolorosos à porfia
Sem ver o sol, sem ver a luz do dia,
Sem um amigo só ter a seu lado.

Medonho o vento uivava e refervia
Em negro vórtice de asas pesadas,
Qual doido furibundo em noite fria.

E, ao ímpeto feroz das suas rajadas,
Aquele velho santo adormecia,
As mãos em cruz no peito aconchegadas.


Padre Zé

Poiares da Régua, Outubro de 1936
(este fui l purmeiro soneto de l autor, antón cun 16 anhos)

Buonos dies
i buonas lheituras

9.2.09

Binte mil aberturas


Buonas nuites
i buonas antradas

Más bal ser que nun ser

Más bal ser que nun ser

Ser ou nun ser: eis la question.
La bida ye ua sola, nun se repite;
Bibir-la anquanto dura: eis la mission.

Bida por bida todas son eiguales.
Para todos l aire ye l mesmo.
Se eilha ye eigual porque la çpreziais?

La bida ye un lhance que nun se repite.
Ai se eilhe se repetisse por un acauso !
Mas nó, bai-se cume, no spácio un foguete.

Geez … catrapum, fuogo i fumo nos aires!
Bai apanhar las canhas … bénen caendo.
La bida? Serás capaç de la apanhares?

Bibir uns lhargos anhos eis l suonho
que te fui amprestado: i darás cuontas
I hai un que ye medonho …

Más bal ser que nun ser, más bal bibir
Solo quando la Probidéncia l quejir.
Ye medonho l cortar l suonho i l einocente.
Ye culpa se fur corte beluntário.

Sabes, miu Dius. I hai mais que nun son giente:
Portanto nun cunjugan la buntade
cul que se chama respunsablidade.

(no oureginal) Mais vale ser que não ser

Ser ou não ser: eis a questão.
A vida é uma só, não se repete;
Vivê-la enquanto dura: eis a missão.

Vida por vida todas são iguais.
Para todos o ar é o mesmo.
Se ela é igual porque a desprezais?

A vida é um lance que não se repete.
Ai se ela se repetisse por acaso!
Mas não, vai-se qual, no espaço um foguete.

Geez … catrapum, fogo e fumo nos ares!
Vai apanhar as canas … vêm caindo.
A vida? Serás capaz de a apanhares?

Viver uns largos anos eis o sonho

que te foi emprestado: e darás contas
E há um que é medonho …

Mais vale ser que não ser, mais vale o viver
Só quando a Providência o quiser.
É medonho o cortar o sonho e o inocente.
É culpa, se for corte voluntário.

Sabes, meu Deus. E há mães que não são gente:
Portanto não conjugam a vontade

co o que se chama responsabilidade.

Padre Zé

Buonas nuites
i buona suorte

5.2.09

L bigor de la palabra

La fuorça de la palabra

Por mie própia lhéngua iou nunca lhoubarei
Todo l que dezir: la fuorça ye la nuossa lei,
Porque essa lei primária ye de la selba i de las fieras;
L tiempo yá passou! Bibimos outras eras.

Passórun tiranos quales napoleones
Que segórun naçones
I nun tebiran bergonha
De boziar lhibardade;
Lhibardade a los falcones
De se fartar a la buntade
I bangloriar-se aspuis
De forma inumana:
You fago aquilho que me dá na gana:
Tener cumpassion ye ser fraco i çprezible
- Dizen los petulantes sien deçfrace. Ancrible!

Por más que you biba, you nun los lhoubarei.
Lhoubarei esso si l manso canhonico,
Los que falan de paç a l einocente nino
Que bestido de arminho
Se ri a to la giente.
Nun lhoubarei los belhicosos, la tiranie.
De que sirbe estudar diplomacie
Se la anterran nas funduras de la tierra
An cabernas abiertas pulas bombas de la guerra?

Lhoubor pa la berdade i lhibardade,
La justícia, l amor, esso sí.

Demudai de eideias: arrogáncia, rancor.
Antón arrincarán deste miu peito
Palabras de lhoubor
Dun mérito purfeito.

(no oureginal)O vigor da palavra

Por minha própria língua eu nunca louvarei
Todo aquele que disser: a força é a nossa lei,
Porque essa lei primária é a da selva e das feras;
O tempo já passou! Vivemos outras eras.

Passaram tiranos quais napoleões
Que ceifaram nações
E não tiveram pejo
De clamar liberdade;
Liberdade aos falcões
De enfartar-se à vontade
E jactar-se depois
De forma inumana:
Eu faço aquilo que me dá na gana:
Ter compaixão é ser fraco e desprezível
- Dizem os petulantes sem rebuço. Incrível!

Por mais que eu viva, eu não os louvarei.
Louvarei isso sim o manso cordeirinho,
Os que falam de paz à criança inocente
Que, vestida de arminho
Sorri a toda a gente.
Não louvarei os belicistas, a tirania.
De que serve estudar diplomacia
Se a sepultam nas profundezas da terra
Em cavernas abertas pelas bombas da guerra?

Louvor para a verdade e liberdade,
A justiça, o amor, isso sim.

Troquem de ideias: arrogância, rancor.
Então arrancarão deste meu peito
Palavras de louvor
Dum mérito perfeito.


Padre Zé
Vilarinho de Vila do Conde – oitavo dia do início da segunda guerra do Iraque.

3.2.09

Çreijeira de Tiu Emílio Rá


De las çreijeiras anxertadas por tiu Rá inda sobrou ua: esta no cortineiro de tiu Talagona. Salbou-se porque estaba más an zlhado i no campo deilha nun botórun casas.
Mesmo sólo cun casca i galhos inda rejiste, sorbendo la malzina de l'auga de la Fuonte de la Senhora.
.
Buonas nuites
i çreijas buonas.

1.2.09

L camino de las nobenas


Chobie i amanaciaba niebe, a la purmanhana alhá estaba eilha espargida pulas teilhas i adonde la tierra staba más frie, quando me botei adreitos al sagrado assi cume quien bai a las nobenas.
Estaba assi Cicuiro l die 31 a la nuite.
.
Buonas nuites
I buonas rezas.