22.1.09

Cicuiro - De tierra an Tierra

Uas letras suobre Cicuiro salidas no Jornal Nordeste no passado die 20.

1 - Cicuiro – ua apersentaçon

Cicouro aldeia velhinha
Do planalto mirandês
Tens Espanha por vizinha
Neste torrão Português
No passado foste vigia
Contra o vizinho leonês.

Teu velho povoado
É por uma cruz dividido(o ribeiro e a estrada)
Que te abraçam como amigo
Entre Constantim e São Martinho
Tens marcos junto ao caminho.

Com tuas águas puras abundantes
Brotando do teu próprio seio
Com boas terras ao meio
São prazer dos habitantes
E, desde tempos distantes.

Com teus frutos bons e abundantes
Tais como as cerejas brancas-amarelas
Cultivadas por estes habitantes
E, tão raras nas redondezas
Gentes humildes e constantes
São bem dignas destas terras.

Ye cun estes bersos que Tiu Antonho Andrés (Tiu Andreia), fai un dezeinho brebe desta tierra ancalacrada antre l Sierro de l Naso i las praineiras de Castielha. Las sues ouriges pérden-se ne l tiempo i por falta de studos más fondos inda nun se chegou a ningua certeza suobre esse nacer, muito se çcutindo inda subre l sentido de la palabra Cicuiro: que ten a ber cula tribo sturiana de ls Cigurris, ou romana que tamien an Eitália hai un Castro Cicurio, ou de l basco zikirio que quier dezir centeno (la tierra de l Centeno), chamadeiro este poderie star an relaçón cun Baldeon que, segundo outros tenerie a ber cun molinos.
Tenerá ganhado amportáncia cul Carril Mourisco que entra an Pertual, na Cándena, a scassos cinco cientos de metros de la pobaçon i acerca de dous balhes fartos an auga i sustento de las béstias ousadas nas cargas: Balhe de los Lhameirones a dous tiros de lapada de la raia, adonde hoije ye la mai d’auga i l Balhe de la Baglina, adonde nace l ribeiro de Matáncia que cuorre pul meio de l lhugar i aspuis se torna afluente de l’Angueira.
Cicuiro ten quatro bárrios: La Pataca - que segun la tradiçon ye l sítio más antigo i adonde hai la purmeira fuonte de l lhugar, scabada na piçarra -, L Palumbar, La Eigreija i L Bárrio Alto, este último más nuobo i para adonde las casas se spargirun zde ls anhos sessenta / setenta de l séclo XX.
Siempre Cicuiro bibiu de l’auga i cun eilha. Cunta-se que por bias desso l purmeiro poblado tenerá sido nos Castros / Peinha Redonda / Molineira, sítio más ameroso mas cun poucas nacientes neçairas a la populaçon. Nacientes cubiertas i abrigadas de la broça, que inda hoije mánan i que stán spargidas pul lhugar, tenemos la Fuonte de la Senhora, más antiga, tapada por ua laja única que más parece la capa dua anta, la fuonte de l meio de l lhugar tamien chamada de Fuonte de Tie Rita, ou de Tiu Praça i la Fuonte de Baixo que inda hoije bota pa l chafariç la auga que sobra. Estas últimas feitas no séclo XX.
Antre 1940 i 1960, dou-se un grande oumento de gentes deribado tamien de colheitas más fartas por bias de l arroteamento de las buonas tierras para trigo i batatas, cumo por eisemplo los Cousses, Facho, Lhagonica, Prado, Raposeiras i Punta de Riba de l Monte, todas eilhas na lhinha antre l lhugar i la raia. Este crecimiento de populaçon ampeça a abaixar cula eimigraçon para Fráncia, Canadá - adonde están famílias anteiras - Brasil, Almanha i más tarde Spanha, todo esto ajuntado a la migraçón para outras cidades cume Porto, Lisboua, Miranda i Bregáncia.
Hoije bibe suobretodo de l trabalho na agricultura, agropecuária, silbicultura, cunstruçon cebil i serbícios an Spanha, Miranda i Samartino.

Alcides Meirinhos

Buonas tardes
i buona suorte.

Sem comentários: